بزرگی خوش خیم پروستات

پروستات: عضوی از دستگاه تناسلی مردانه است به اندازه  یک گردوی کوچک در ابتدای مجرای ادراری در لگن قرار دارد.

این غده در موقع انزال منقبض می شود. ماده شیری رگ قلیایی به منی اضافه می کند و حالت ژلاتینی منی به دلیل همین اتفاق است. این غده در سراسر دوره دوران کودکی نسبتاً کوچک باقی می ماند و در سن بلوغ تحت تأثیر هورمون مردانه (تستوسترون) شروع به رشد می کند. این غده در حدود سن 20 سالگی به یک اندازه ثابت می رسد و تا 40 و 50 سالگی به همین اندازه باقی می ماند. انقباض عضلات این غده باعث آهسته شدن جریان ادرار می گردد. تقریباً در نیمی از مردان بالای 50 ساله پروستات بزرگ شده و به سمت بالا و گردن مثانه پیشرفت می کند و در نتیجه گردن مثانه را تحت فشار قرار داده و موجب انسداد و جلوگیری از خروج جریان ادرار می شود. این وضعیت به نام بزرگی خوش خیم پروستات Benign Prostatic Hyperplasic (BPH).    
علت: علت آن مشخص نیست ولی افزایش هورمون مردانه به اندازه این غده ارتباط داشته.

مطالعات جدید سیگار، الکل به مقدار زیاد، فشار خون، بیماری قلبی و عروقی و دیابت را به عنوان خطر شناسایی کرده اند. سایر مطالعات عوامل تغذیه ای را عامل دیگری دانسته اند. تشخیص:

1- معاینه فیزیکی از راه مقعد.

2- سونوگرافی

3- مثانه نگاری (سینوسکوپی)

4- آزمایش PSA – اوره خون

5- نمونه برداری از پروستات.

علائم بالینی:

جریان ضعیف ادرار-

توقف و شروع جریان ادرار

– نشت ادرار چکه چکه کردن خصوصاً پس از ادرار

– احساس خالی نبودن مثانه

– مشکل داشتن هنگام  شروع ادرار کردن

– تکرار ادرار به ویژه در شب

– میل شدید و ناگهانی به ادرار کردن

– خون در ادرار BPH ممکن است سبب ایجاد عفونت مجاری ادراری شود

. سوزش و یا درد هنگام دفع ادرار همچنین ممکن است سبب ناتوانی ناگهانی در ادرار کردن شود. این وضعیت احتباس حاد ادراری نام دارد و یک اورژانس پزشکی می باشد.

عمل جراحی باز:

دراین روش جراحی منطقه بالای عانه (Pubic) تحت بیهوشی کامل باز می شود و بعد از خارج کردن کامل پروستات به وسیله چندین سوند که یکی در ناحیه عانه و یکی در مجرای ادراری کار گذاشته می شود. مثانه و مجرای ادراری کاملاً توسط سرم های نمکی (N/S) شستشو داده می شود. که این عمل تا 24 ساعت ادامه دارد و بعد از 24 ساعت قطع می گردد و در این مدت آنتی بیوتیک به صورت وریدی (از طریق رگ) داده می شود و بعد از آن که بیمار ترخیص گشت به صورت خوراکی ادامه دارد. سوندهای به کار برده شده یک سوند در مجرای ادراری و یک وسیله ای بنام مشروم (سوند قارچی شکل) در ناحیه بالای عانه گذاشته می شود. در طی این مدت سوندها از نظر وجود لخته و انسداد کنترل می شود تا از لخته شدن جلوگیری شود.

  تشخیص پرستاری: قبل از جراحی:

1- اضطراب ناشی از ناتوانی در دفع ادرار

2- درد ناشی از اتساع مثانه

3- کمبود آگاهی بیمار در مورد عوامل مرتبط با مشکل موجود.

بعد از عمل جراحی:

1- درد ناشی از انسزیون (برش جراحی)

2- جاگذاری سوند و اسپاسم (گرفتگی عضلات) مثانه

3- کمبود آگاهی در مورد اقدامات بعد از جراحی و درمان نقاهت

آموزش در منزل: طریقه نگهداری از سیستم درناژ و کنترل برون ده ادراری را به بیمار آموزش دهید. درباره علائم و نشانه هایی که باید به پزشک گزارش کند مثل وجود خون در ادرار- کاهش برون ده ادراری و تب به بیمار آگاهی دهید و بیمار به خوردن مایعات فراوان در منزل تشویق شود. داروها طبق دستور مصرف گردد.    

  هر گونه تب، لرز، ترشحات چرکی به پزشک گزارش شود. بعد از بیرون آوردن لوله ادراری امکان بی اختیاری ادرار وجود دارد که طبیعی است.

عمل بسته: در این روش از طریق یک لوله باریک و انعطاف پذیر از طریق مجرا پروستات را نگاه می کنید و چنانچه مقدور باشد آن را اصطلاحاً تراشیده و اندازه آن را کوچک می کنند (Turp). سایر روشهای معمول عبارتند از: اتساع توسط بالون، گرما درمانی بوسیله مایکروویو.

ارزیابی: کاهش اضطراب و درد. درک اقدامات جراحی و مراقبت بعد از عمل و تسکین ناراحتی

برنامه ریزی و اهداف قبل از عمل: افزایش آگاهی درباره مشکلات پروستات و رویدادهای حول و حوش عمل جراحی.

بعد ازعمل: اصلاح اختلالات حجم مایعات بدن، تسکین درد و ناراحتی، ایجاد توانایی برای انجام فعالیت های مراقبت شخصی و  عدم ایجاد عوارض.  

تهیه کننده: فریبا محمودی(کارشناس پرستاری)

منبع: برونر سودارث ویراست چهاردهم 2018 کتاب  آموزش به بیمار ماری ام. کانابیو (هندبوک)

تاریخ تدوین: تابستان 1400

تاریخ بازنگری:  3 سال بعد «بیمارستان میر حسینی شیراز»

  Drmirhosseinihospital.com :سایت

Shirazmirhosseinihospital: اینستا

Infomirhosseini@gmail.com: ایمیل

32284433- 071 تلفن

32287481 – 071 : فکس