ديسك چيست ؟
ستون فقرات در تعدادي مهره تشكيل شده است كه شامل 7 مهره گردني ، 12 مهره قفسه سينه و 5 مهره كمري و استخوان خاجي مي باشد . بيشترين وزن بدن و فشار آن روي مهره هاي كمري است . ديسك در فاصله بين دو مهره قرار دارد. و به صورت يك بالشتك كوچك و از جنس غضروف مي باشد و شامل يك هسته در وسط و يك ديوار محكم در اطراف آن است . فتق ديسك زماني اتفاق مي افتد كه اطراف هسته پاره مي شود و هسته ديسك از محل اصلي خود يعني بين مهره ها به طرف بيرون حركت مي كند و باعث ايجاد فشار روز ساختمان هاي مجاور بخصوص اعصاب مي شود.
بيشترين فتق ها در ناحيه مهره 4 و 5 كمري اتفاق مي افتد.
علائم : درد ناحيه پايين كمر همراه با گرفتگي عضلات كمر تا پا ، علائم مربوط به فشار عصب سياتيك مثل مور مور ، خواب رفتگي ، احساس سوزش و درد در ناحيه باسن و پاها و در موارد پيشرفت ضعف و ناتواني حركت در پا يا دست .
درد در موارد زير بدتر مي شود : شب ، پس از ايستادن يا نشستن طولاني همراه با سرفه و عطسه و وارد شدن ضربه به بدن ، پس از زخم شدن يا راه رفتن طولاني
تشخيص : بر اساس علائم ، عكس هاي MRI ، سي تي اسكن و ميلوگرافي
درمان : هدف از درمان تسكين درد و جلوگيري از پيشرفت بيماري و كاهش فشار روي عصب و بازگشت يا افزايش توانايي فرد در انجام فعاليت هاي روزانه مي باشد.
موارد ضرورت انجام عمل جراحي كمر يا لامينكتومي :
عدم توانايي در انجام فعاليت هاي روزانه ، ضعف در پاها و يا دست ها ، اختلال در كنترل دفع ادرار يا مدفوع
لامينكتومي چيست ؟
تيغه كوچك از استخوان ستون مهره به نام لامينا و قسمتي از ديسك كه روي اعصاب فشار وارد مي كند، برداشته مي شود.
مراقبت هاي قبل از عمل : ترك سيگار از دو هفته قبل از عمل . شب قبل از عمل يك وعده غذاي سبك مثل سوپ يا سالاد و بعد از نيمه شب نبايد هيچ غذايي خورده شود . ناحيه عمل بدون مو و تميز باشد.
مراقبت هاي بعد از عمل :
بعد از عمل به پشت خوابيده و يك بالش زير سر قرار دهيد و زير زانوها يك بالش گذاشته شود تا از فشار روي زانوها كاسته شود.
مي توانيد روي پهلوي خود بچرخيد . توجه داشته باشيد كه چرخيدن روي پهلوها باعث آسيب به كمر نمي شود . براي چرخيدن به پهلوها ابتدا يك بالش بين زانوهاي شما قرار داده مي شود . سپس تمام بدن شامل سر ، شانه ها ، پاها و لگن بايد با هم چرخانيده شود (مثل يك تنه درخت) بايد دقت كنيد كه ناحيه كمر به تنهايي چرخانده نشود. وقتي كه روي پهلو خوابيده ايد نبايد زانوها را زياد كم كنيد. روز بعد از عمل مي توانيد از تخت پايين بياييد . براي پايين آمدن از تخت بايد روي يك طرف خود قرار گرفته و سپس بنشينيد و پاها را از تخت آويزان كنيد . از توالت فرنگي استفاده كنيد . ممكن است بعد از عمل احساس خواب آلودگي و مور مور در اندامها باشد و يك لوله باريك در محل عمل گذاشته شود كه به يك ظرف كوچك متصل مي باشد . اين لوله خروج ترشحات محل عمل را تسهيل مي كند و يك تا دو روز بعد از عمل برداشته مي شود.
توصيه هاي بعد از ترخيص :
6 هفته طول مي كشد تا محل عمل بهبودي كامل پيدا كند بنابراين فعاليت سنگين نداشته باشيد و فعاليت خود را به تدريج زياد كنيد . در صورت صلاحديد پزشك بعد از عمل به فيزيوتراپي و يا كرست كمر نياز داريد.
از نشستن يا ايستادن طولاني مدت براي 2 تا 4 هفته اول بپرهيزيد . روي تشك سفت بخوابيد و به هنگام نشستن كمر خود را صاف نگهداريد و وزن خود را در حد مطلوب حفظ كنيد .
از بلند كردن اشياء سنگين بپرهيزيد . در صورت امكان از توالت فرنگي استفاده كنيد . 3 روز بعد از جراحي مي توانيد دوش بگيريد. 14 روز بعد از جراحي زمان كشيدن بخيه ها است . بهترين ورزش براي شما پياده روي و شنا مي باشد . از دراز كشيدن در وضعيت دمر ( روي شكم ) بپرهيزيد.
تهیه کننده: رؤیا رستمی مقدم
منبع: کتاب برونر و سودارث ارتوپدی
تاریخ تدوین: تابستان 1400 تاریخ بازنگری: 3 سال بعد «بیمارستان میر حسینی شیراز»
Drmirhosseinihospital.com :سایت
Shirazmirhosseinihospital: اینستا
Infomirhosseini@gmail.com: ایمیل
32284433- 071 : تلفن 32287481 – 071 : فکس