مصرف صحیح نمک
نمک چه نقشی در بدن دارد؟
نمک یکی از مواد مورد نیاز برای سوخت ساز مواد دربدن٬ انتقال پیام های عصبی وکار کرد صحیح عضلات است. این ماده به مقدار محدود مورد نیاز بوده ومصرف متعادل آن لازم است. به طور مثال در هنگام اسهال واستفراغ و یا فعالیت شدید بدنی ودر هوای گرم با مصرف کمی نمک می توان املاح از دست رفته بدن را جبران کرد.
چه مقدار نمک بخوریم؟ در حال حاضر مصرف نمک که خصوصا״در غذا های اماده به میزان زیاد مورد استفاده قرار می گیرد در کشور ما بالا است. طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی،حداکثر مقدار مصرف روزانه نمک 5 گرم می باشد.این در حالی است که میزان مصرف نمک در کشور ۳تا۲برابراین مقدار برآورد شده است.این میزان نمک شامل میزان نمک نمک دان و نمک موجود در مواد غذایی شور مانند: خیار شور انواع شور ها، تنقلات شور،غذا های آماده یا کنسرو شده می باشد.
٭مصرف غذا های شور مثل آجیل شور، چیپس، پفک، انواع شور نظیر خیار شور، کلم شور و…؛ ماهی دودی، سوسیس و کالباس را کاهش دهید. ٭جوش شیرین که ممکن است برای ورآمدن و پف کردن انواع نان و کیک به کار رود، دارای مقدار زیادی سدیم «عنصر موثره نمک» است. بنابراین در افرادی که به علت ابتلا به بیماری، محدودیت مصرف نمک دارند مصرف مواد حاوی جوش شیرین هم باید بسیار محدود شود.
نمک ید دار تصفیه شده چیست و چرا باید فقط از این نوع نمک استفاده کنیم؟
٭نمک تصفیه نمکی است کاملاً بهداشتی که نا خالصی های آن حذف شده است. ٭نمک خوراکی باید از نوع ید دار و تصفیه شده باشد. نمک های تصفیه شده یددار به دلیل خلوص بالا میزان ید را بهتر و به مدت بیشتر حفظ می کنند. نگه داری و ذخیره نمودن نمک یددار به مدت طولانی (بیش از یک سال) موجب از دست رفتن بخشی از ید آن می شود. برای حفظ ید در نمک، بایدنمک را دور از نور و رطوبت و در ظرف دربسته پلاستیکی، چوبی، سفالی و یا شیشه ای رنگی نگه داری کرد و جهت اضافه نمودن آن به غذا در زمان طبخ، نمک را در انتهای پخت اضافه نمود تا ید آن در حداکثر مقدار حفظ شود. ٭نمک تصفیه نشده به علت داشتن ناخالصی در افرادی که سابقه بیماری های گوارشی، کلیوی و کبدی دارند و حتی مصرف مداوم آن درافراد سالم منجر به بروز ناراحتی های گوارشی، کلیوی، کبدی و حتی کاهش جذب آهن در بدن میشود. ٭همواره به تاریخ مصرف نمک و وجود پروانه ساخت از وزارت بهداشت روی بسته بندی نمک ها توجه نمایید. ٭ دقت کنید، عبارت نمک “ید دار تصفیه شده”بر روی بسته بندی نمک درج شده باشد و از خرید هر گونه نمک با عنوان «نمک صنعتی» خوداری نمایید. بنابر این توصیه می شود؛ نمک و غذا های شور به مقدار بسیار کم مصرف شوند و همان مقدار کم نمک نیز فقط از نوع تصفیه شده ید دار باشد.
مصرف زیاد نمک و غذا های شور چه عوارضی را به دنبال دارد؟
در صورتی که نمک به مقدار مناسب مصرف شود و کلیه ها سالم بوده و عملکرد خوبی داشته باشند نمک مورد نیاز بدن تامین می شود اما در صورت تداوم مصرف زیاد نمک و مواد شور و یا اختلال در کار کرد کلیه ها یا یکی از سیستم های مربوط به دفع؛نمک اضافی موجب تجمع آب در بدن شده و ایجاد ورم در تمام و یا قسمت هایی از بدن می كند. مصرف زیاد نمک و غذا های شور از عوامل موثر بر افزایش فشارخون و بروز بیماری های قلبی و عروقی به ویژه در افراد دارای سابقه بیماری ها در خود یا خانواده است.
مهم ترین منابع دریافت نمک در رژیم غذایی کدام ها هستند؟
1.نمک آشپزخانه و سفره که زمان طبخ یا سر سفره به غذا ها اضافه می شود
۲.انواع غذا های آماده مانند سوسیس، کالباس، همبرگر و..
۳.انواع کنسرو ها مانند کنسرو خورشت ها،کنسرو سبزیجات و…
4.انواع تنقلات شور مانند چیپس، چوب شور و…
۵.لبنیات شور مانند پنیر،دوغ و کشک
۶.انواع شور مانند خیار شور، کلم شور و..
۷.آجیل و مغز های شور
برای پیشگیری از افزایش فشار خون و بیماری های قلبی چه مواردی را بايد رعایت کرد؟
٭میزان نمکی که هنگام پخت به غذا اضافه می کنید را کاهش دهید. ٭برای اجتناب از مصرف بی رویه نمک، بر سر سفره از نمک دان استفاده نکنید. ٭غذا های کنسرو شده و بسیاری از مواد غذایی بسته بندی شده و آماده دارای مقدار زیادی نمک هستند، به همین دلیل بهتر است مصرف این مواد غذایی را محدود کنید. ٭برای بهبود طمع غذا و کاهش مصرف نمک در هنگام تهیه غذا ها به جای نمک از سبزی های تازه و معطر؛ سیر، لیموترش، آب نارنج، آویشن، شوید و… استفاده کنید.
تهیه کننده: لیلا اسلام پور (سرپرستار بخش ICU)
منبع: اداره بهبود تغذیه جامعه و دفتر سلامت جمعیت خانواده
تاریخ تدوین: تابستان 1400
تاریخ بازنگری: 3 سال بعد «بیمارستان میر حسینی شیراز»
Drmirhosseinihospital.com :سایت
Shirazmirhosseinihospital: اینستا
Infomirhosseini@gmail.com: ایمیل
32284433- 071 : تلفن 32287481 – 071 : فکس
| |